سقط نئوسپورایی در گاو ها
ترجمه کننده: خانم دکتر زهرا خزائی، دامپزشک، نماینده علمی شرکت رویان دارو A.khazaee@rooyandarou.com
نئوسپورا کنینوم یک انگل پروتوزوائی است که به عنوان یک عامل عفونی مهم تولد گوساله های ضعیف و سقط در گاوهامطرح می شود.عفونت های نئوسپورا کنینوم از بیشتر نقاط جهان با مطالعاتی در ایالات متحده ،نیوزلند،هلند و آلمان گزارش شده است که نشان می دهد 12 تا 45 درصد از جنین های سقط شده از گاوهای شیری با این ارگانیسم آلوده شده اند. در معرض قرار گیری در آمریکا رایج است.16 تا 36 درصد گاوهای شیری مورد آزمایش سرمی مثبت هستند.یکی از ویژگی های متمایز این بیماری سقط جنین در 6-4 ماهه آبستنی است که یک دوره زمانی منحصر بفرد در میان عوامل عفونی سقط جنین در گاو می باشد.این انگل به صورت کارآمدی منتقل می شود که میزان آلودگی در بعضی گله ها تا 90 درصد می رسد.گاوها با این انگل به یکی از دو روش زیر عمل می کنند:
1- به طور افقی با مصرف آب یا غذای آلوده به مدفوع سگ ( یا سایر سگ سانان)حاوی اووسیت های انگل
2-انتقال عمودی از گاو به جنین در هنگام آبستنی
یکی از ویژگی های مهم انگل این است که هنگامی که جنین توسط گاومادر یا گاو نر آلوده شد ، عفونت به صورت مادام العمر باقی می ماند.هنگامی که یک گاو آلوده شود می تواند ارگانیسم را در همه دوره های آبستنی خود از طریق جفت به گوساله منتقل کند.در بعضی آبستنی ها ،این عفونت جنینی ممکن است به سقط جنین یاتولد گوساله های ضعیف منجر گردد.اگرچه اکثر گوساله های متولد شده با آلودگی (مادرزادی آلوده) از مادران مثبت کاملا طبیعی هستند اما به صورت دائمی در سرتاسر طول عمر خود آلوده باقی می مانند.گوساله ماده مادرزادی آلوده می تواند در هنگام آبستنی آلودگی را به نسل بعدی منتقل کند،بنابراین عفونت درون گله باقی می ماند.انتقال عمودی مادر به گوساله به عنوان راه اصلی انتقال در گاو شناخته شده است ،اما هر دو حالت انتقال عمودی و افقی برای زنده مانی انگل حیاتی است.
شیوه ای که نئوسپورا باعث سقط می شود پیچیده است و هنوز به طور کامل درک نشده است.خسارات سقط جنین می تواند بعد از عفونت اولیه (خوردن اووسیت ها)رخ دهد اما اغلب با فعال شدن مجدد عفونت دائمی در هنگام آبستنی مرتبط است.هنگامی که ارگانیسم به جریان خون گاو آبستن می رسد (پارازیتمی)به جفت و جنین حمله می کند.به نطر می رسد سقط جنین با آسیب مستقیم جنینی و جفتی رخ می دهد و یا آسیب به جفت ممکن است باعث آزاد شدن پروستاگلندین ها ی مادر گردد که منجر به لوتئولیز و سقط می شود.تشخیص قطعی سقط از طریق شناسایی ارگانیسم نئوسپورا کنینوم در بافت های جنین به طور دائمی در مغز می باشد.واکسن کشته شده در دسترس است (neogaurd)اما مطالعات نشان می دهد که تنها اثرکمی در کاهش خطر سقط جنین دارد و عدم اطمینان زیادی وجود دارد.کنترل براساس حذف دام های مثبت ،جلوگیری از ورود تلیسه های جایگزین آلوده به گله و جلوگیری از راه های احتمالی عفونت افقی می باشد.
چرخه زندگی و انتقال نئوسپورا
انتقال افقی ارگانیسم هنگامی رخ می دهد که گاو تخم (اووسیت )دفع شده در مدفوع سگ ،کایوت و سایر سگ سانان وحشی را می خورد .هنگامی که اووسیت وارد بدن شد ،باز می شود و تکی زوئیت ها را آزاد می کند که به سرعت تکثیر می شوند و وارد جریان خون می گردند (پارازیتمی).
تکی زوئیت ها یا از طریق جفت به جنین انتقال می یابند و یا سیستم ایمنی گاو تکثیر ارگانیسم را آهسته کرده و آنها در یک پوسته پوشیده می شوند(به صورت کیستی در می آیند).کیست های بافتی به طور اولیه در مغز ،طناب نخاعی و ماهیچه های گاوها وجود دارند اما به نظر می رسد در جفت نیز وجود دارد .اگر سگ ها (و یا سایر سگ سانان وحشی )این کیست های بافتی را از طریق خوردن جفت ،جنین سقط شده و یا لاشه گاوهای آلوده هضم کنند ،این ارگانیسم می توند تولید مثل کرده و تخم ها(اووسیت ها)را در روده های سگ آزاد کرده و دوباره چرخه را آغاز کند.هم چنین مشخص شده که کیست های بافتی نئوسپورایی در گوزنها نیز می تواند تشکیل شده و سگ ها را آلوده کند.
انتقال گاو به گاو رخ نمی دهد.اگرچه به طور قطعی ثابت نشده ،انتقال از طریق جفتگیری یا از طریق انتقال جنین بسیار بعید است.کیست های بافتی عمدتا در سیستم عصبی مرکزی یافت می شوند اما هم چنین در عضلات نیز می توانند وجود داشته باشند.
انتقال عمودی زمانی رخ می دهد که کیست های بافتی گاوهای به صورت دائم آلوده دوباره در حین آبستنی فعال شوند.اعتقاد بر این است که تغییرات وضعیت سیستم ایمنی مادر،به کیست های بافتی اجازه می دهد مجددا فعال شوند و ارگانیسم را به گردش خون آزاد کنند (پارازیتمی).در اکثر موارد انتقال عمودی منجر به تولد یک گوساله سالم اما به طور مادرزادی آلوده می گردد.این امر به طور قابل ملاحظه ای با انتقال عفونت به نسل های متوالی به پایداری عفونت در گله کمک می کند.
بیماری بالینی: نئوسپوروز گاوی چه با انتقال عمودی و چه با انتقال افقی بیماری جفت و جنین است. گاو بالغ هیچ گونه علائم بالینی را نشان نمی دهد.جنین قبل از روز 95 آبستنی به نئوسپورا کنینوم آسیب پذیرتر است و بعید است که زنده بماند.در نیمه دوم آبستنی ،جنین ممکن است قادر به پاسخگویی سیستم ایمنی باشد که می تواند برای نجات زندگیش کافی باشد یا نباشد در یک سوم پایانی آبستنی جنین از نظر بالینی طبیعی است اما برای تمام عمر آلوده شده است.سقط ممکن است به صورت تک گیر یا گروهی در هر زمان از سال رخ دهد.این ویژگی منحصربفرد بیماری است که اکثریت سقط ها در 4 تا 6 ماهگی(از 3 تا 8 ماهگی )با گندیدگی نسبی جنین (اتولیز)رخ می دهد.جنینی که در رحم می میرد ممکن است جذب شود ،مومیایی شده و یا با مرده زایی به دنیا بیاید.
اکثریت گوساله های متولد شده از مادر های مثبت طبیعی ،اما به صورت دائمی آلوده هستند.گوساله آلوده ممکن است زنده با علائم عصبی یا نقص هنگام زایمان به دنیا آمده و یا ضعیف و ناتوان در ایستادن متولد شود.گاوها می توانند عفونت را به فرزندان خود در چندین آبستنی متوالی یا متناوب انتقال دهند.
تشخیص:
آزمایش جنین برای تشخیص قطعی سقط به علت نئوسپورا کنینوم ضروری است.بهترین بافت ها برای نمونه گیری شامل مغز،قلب،کبدو هم چنین مایعات بدن می باشد.مغز جنین ارگانی است که همواره آسیب دیده است و دارای ضایعات مشخص تری است.تست های موجود می توانند نئوسپورا کنینوم را از دو پرتوزوآی دیگر که باعث سقط می شوند توکسوپلاسما گندئی و سارکوسیست کروزی تشخیص دهند.آزمایش خون مثبت از گاو سقط کرده ،تنها نشان دهنده در معرض نئوسپورا کنینوم قرار گرفتن گاو می باشد و برای سقط تشخیصی نیست.چند آزمایش خون تجاری cElisa وجود دارد که آنتی بادی نئوسپورا را تشخیص می دهند که سریع ،ارزان و سازگار هستند.
کنترل:
نئوسپورا کنینوم به صورت کارآمدی به طور عمودی در گاوها برای چندین نسل متوالی انتقال می یابد.بنابراین حذف دام های مثبت یکی از راه های جلوگیری از آلودگی می باشد.در گله هایی با شیوع آلودگی بالا آزمایش گله و فروش گوساله های گاوهای مثبت ممکن است راه اقتصادی عملی تری برای کاهش انتقال عمودی باشد.انتقال جنین از گاوهای مثبت به گیرندگان منفی می تواند ذخایر ژنتیکی باارزش را به صورت ایمنی حفظ کند.برای جلوگیری از ورود دام های مثبت به داخل گله،باید آزمایش همه حیوانات خریداری شده در نظر گرفته شود.
نئوسپورا کنینوم پروتوزوآیی است که به عنوان یکی از علل عفونی در حال توسعه مشکلات تولیدمثلی گاوها شناخته شده است.آزمایش این ارگانیسم بخصوص باید در گله هایی در نظر گرفته شود که به طور مرتب برای عوامل عفونی سقط واکسینه می شوند اما هنوز دچار سقط بخصوص در 3 ماهه دوم آبستنی هستند.
